Poznati masoni ...

(rodjen 1855, umro 1920. godine). Rodjen je kao trinaesto dete u porodici. Skolovao se u Kragujevcu i Beogradu, a XI klasu artiljeriske oficirske skole zavrsio tek 1880. godine (zbog ucesca u ratu sa Turskom) i to kao 21 od 23 kandidata. Ucestvovao je u svim ratovima Srbije od 1876. do 1918. godine. Predavao je strategiju na visoj skoli vojne akademije a bio je i pocasni adjutant kralja Aleksandra Obrenovica. Prvi put je penzionisan posle majskog prevrata, 1904. godine. Reaktiviran je 1909. godine i postavljen za zamenika nacelnika glavnog generalstaba. U balkanskim ratovima (1912. i 1913.) je bio pomocnik nacelnika vrhovne komande. Ponovo je penzionisan 1913. godine da bi bio reaktiviran 1914. U toku Prvog svetskog rata obavljao je mnoge duznosti. Istakao se u komandovanju Prvom srpskom armijom u kolubarskoj bici. Posle prelaska Albanije se razboleo i odlazi na lecenje u Italiju da bi vec 1916. godine ponovo bio na celu Prve Armije. Godine 1918, pri proboju solunskog fronta, bio je nacelnik staba vrhovne komande.

Ivo Andric - knjizevnik, diplomata, jedini jugoslovenki nobelovac (rodjen 1892, umro 1975. godine). U mladosti, kao vatreni pobornik integralnog jugoslovenstva, pripadao je nacionalistickom pokretu "Mlada Bosna". Druzio se sa Crnjanskim, Vinaverom, Pandurovicem, Sibetom Milicicem i drugim piscima koji se okupljaju oko kafane Moskva. Pocetkom 1920. godine Andric zapocinje svoju uspesnu diplomatsku karijeru. Na predlog Bogdana Popovica i Slobodana Jovanovica, 1926. godine, Ivo Andric biva primljen za clana Srpske akademije nauka i umetnosti. "Za epsku snagu" kojom je "oblikovao motive i sudbine iz istorije svoje zemlje", 1961. godine je dobio Nobelovu nagradu. Napisao je vise romana, pripovetki, putopisa. Najznacajnija dela: "Na Drini cuprija", "Omer Pasa Latas", "Travnicka hronika", "Gospodjica". Bio je clan Loze "Dositej" sve do 1926. godine kada je iskljucen iz Slobodno zidarskog saveza.

(rodjen 1871, umro 1943. godine). Odrastao je u Trebinju i Mostaru. Presao je put od ucitelja u srpskim skolama u Austro Ugarskoj do ambasadora u evropskim gradovima. Zajedno sa pesnikom Aleksom Santicem, pokrece list "Zora" u Mostaru. U Parizu je zavrsio prava. Umro je u emigraciji u SAD. Stvarao je pesme trajnih vrednosti koje je kasnije sam odabrao i redigovao za izdanje svojih "Sabranih dela". Pored pesama ("Ave Serbia", "Jablanovi", "Molitva") pisao je i putopise: "Gradovi i himere", aforistiku "Blago cara Radovana", kao i eseje o knjizevnosti "Moji saputnici" o Bori Stankovicu, Vidricu, Miloradu Mitrovicu i dr. Zivot u tudjini budio mu je nostalgiju za zavicajem koja se odrazava i u njegovim pesmama. Godine 2000, pesnikovi posmrtni ostaci su, po njegovoj zelji, preneseni u rodno Trebinje.

od 1839 do 1842 i od 1860 do 1868, sve do ubistva 10. juna u Kosutnjaku. Rodjen je u Kragujevcu 1823. godine kao mladji sin Kneza Milosa i Knjeginje Ljubice. Prvi put bio izabran od strane Sovjeta za kneza kao sedamnaestogodisnjak neposredno posle smrti svoga brata Milana - koji je vladao samo cetiri nedelje. Porta je potvrdila njegov izbor kao izabranog vladara, a ne kao naslednog. Njegova vladavina pada u vreme unutar srpskih borbi (ustavobranitelji) i pristalice Obrenovica, a ionako je bila samo nominalna, zemljom vlada namesnistvo. Posle bune Tome Vucica Perisica, knez Mihajlo bezi u Austriju, a na presto Srbije dolazi Aleksandar Karadjordjevic. Druga vladavina, po smrti Milosa Obrenovica, 1860. godine, Mihailo preuzima presto. Izvrsio je reformu vojske i cele uprave u zemlji. Posle dogadjaja na Cukur cesmi i duge diplomatske aktivnosti u Evropi, 06. aprila 1867. Turci predaju kljuceve Beograda i jos nekih gradova u Srbiji. Vladao je apsolutisticki, ali u duhu prosvecenog apsolutizma. Njegovi politicki protivnici (ali i Turci, verovatno) organizovali su atentat u kojem je Knez ubijen. Iza sebe nije ostavio naslednika.

(rodjen 1876, umro 1952). Skolovao se u Beogradu da bi studije knjizevnosti i pozorista nastavio u Parizu. Godine 1903. zaposljava se u Narodnom pozoristu u Beogradu kao dramaturg da bi 1909. postao upravnik. Za vreme Prvog svetskog rata bio je na celu srpskog Press-biroa u Zenevi. Podsekretar u Ministarstvu spoljnih poslova od avgusta 1924. i poslanik Kraljevine SHS u Turskoj do decembra 1924. Poslanik u Narodnoj skupstini 1925 - 29. Ministar prosvete od 23. februara 1928. do 6. januara 1929. Organizator i direktor Kolarcevog narodnog univerziteta od 1929 do pocetka Drugog svetskog rata. Od 1940. predsednik Demokratske stranke. Ministar za socijalnu politiku i narodno zdravlja od 27. marta 1941. do 9. januara 1942. Ministar saobracaja od 10. januara 1942. do 26. juna 1943. Ministar inostranih dela od 26. juna do 10. avgusta 1943. Potpredsednik Vlade od 7. marta do avgusta 1945. Urednik "Dnevnog lista" (1905-9) i "Odjeka" (1912-14 i od 1936-41). Pokretac "Nedeljnog glasnika" (1922). Pokretac i urednik "Demokratije" (septembar-novembar 1945). Objavio veliki broj radova iz knjizevnosti, dramaturgije i politike. Knjige: Pozorisne kritike (1931); Iz predratne Srbije (1939); Iz pozorista predratne Srbije (1952); Londonski dnevnik, 1941-1945.

(od 1791 do 1801). Grk, koji je stolovao na beogradskoj Mitropoliji neposredno pred Prvi Srpski ustanak. Zbog svojih veza sa ustanicima, Mitropolit je po naredjenju beogradskog pase udavljen u tvrdjavi, 26. januara 1801. godine.

Mitropolit Stefan Stratimirovic - Mitropolit Karlovacki (od 1790 do 1836). Rodjen je 27. decembra 1757. godine u Kulpinu, u porodici koja iako srpska, imala je ugarski plemicki status. Studirao je pravo i filosofiju u Becu i Budimu. Zamonasio se 1784, da bi dva meseca kasnije postao Arhimandrit Krusedolski. Sa 28 godina izabran je za Episkopa Budimskog, a vec sa 32 godine zivota za Mitropolita. Osnovao je mnoge eparhijske klerikalne skole, a za njegovog inace dugog vladanja osnovana je i novosadska i karlovacka Gimnazija, sto je njegovo zivotno delo. Tesno je saradjivao i dopisivao se sa Vukom Karadzicem, Dositejom Obradovicem, Milosem Obrenovicem. Uzivao je visoki ugled u Ugarskim plemickim krugovima, sto je mozda posledica njegovog pripadanja Bratstvu Slobodnih zidara.

Potice iz Katranice (Pirgi). Krajem XVIII veka ziveo je u Beogradu. Bio je poverenik solunskih i zemunskih trgovaca, trgovacki konzul i tumac beogradskog vezira Hadzi Mustafa-pase koga su dahije ubile 1801. godine. Posle uvodjenja dahijske strahovlade, prelazi u Zemun, gde postaje jedna od znacajnih licnosti u pripremanju Prvog srpskog ustanka. Po izbijanju ustanka vraca se u Srbiju i igra vrlo vaznu ulogu u pregovorima ustanika s Turcima. Kao rezultat njegovog diplomatskog rada u Carigradu je 1807. godine sklopljen mir koji se u srpskoj istoriji naziva jos i "Ickov mir". Kada je u oslobodjenom Beogradu 1807. godine obrazovan Magistrat (opstinska uprava) imenovan je za predsednika. Umro je 1808. godine.

kralj Srbije od 1903. do 1918. godine, kasnije kralj Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca od 18. novembra 1918. do 1921. godine. Omiljeni vladar koga je narod prozvao cica Pera. Posle majskog prevrata 1903. godine na tron Srbije posle dinastije Obrenovica, po treci put dolazi porodica Karadjordjevic, koja je vladala naredne cetiri decenije. Petar Karadjordjevic se skolovao u Beogradu i Zenevi, u Parizu je zavrsio vojnu skolu Sen-Sir, a kao porucnik i visu vojnu skolu u Mecu. Borio se na strani Francuske u francusko-pruskom ratu a ucestvovao je i u bosansko-hercegovackom ustanku pod imenom Petar Mrkonjic. U to vreme je bezuspesno nudio svoju saradnju knezu Milanu Obrenovicu. Na srpski presto je stupio u svojoj pedesetdevetoj godini. Uvidjajuci da je teznja za samovlascem i nedovoljan sluh za zelje naroda dovela do propasti njegove prethodnike iz dinastije Obrenovica, Petar se priklonio ustavnoj monarhiji, skupstinskoj i stranackoj slobodi. Vladavina kralja Petra obelezena je trima oslobodilackim i pobednickim ratovima: Prvim balkanskim ratom 1912. godine, Drugim balkanskim ratom 1913. godine i Prvim svetskim ratom vodjenim od 1914. do 1918. godine. Tajna organizacija Crna ruka, koju su cinili oficiri, i dalje je bila vrlo aktivna. Posle majskog prevrata 1903. godine, ona je osnazila i imala je uticaja na politicki zivot zemlje. Pod njenim uticajem, kralj Petar se 22. juna 1914. godine povukao, prenevsi vrsenje kraljevske vlasti na prestolonaslednika Aleksandra. U secanju celog svog naroda kralj Petar I Karadjordjevic je ostao zapamcen kao omiljeni i pravedni vladar, koji je zajedno sa svojom vojskom prosao kroz najteza iskusenja Prvog svetskog rata: prelazak preko Albanije i izbeglistvo u Grckoj. Kako je Prvi svetski rat doneo oslobodjenje Slovenima koji su ziveli u Austrijskoj monarhiji, kralj Petar je bio prvi kralj Srba, Hrvata i Slovenaca u zajednickoj drzavi. Umro je 1921. godine.

(rodjen 1813, umro 1851. godine). Zavladicen je 1833. godine u Sankt Peterburgu u Rusiji. Vladao je Crnom Gorom od 1830. do 1851. godine. Ukinuo je guvernadurstvo, ustanovio je Senat kao izvrsnu vlast, zaveo placanje poreza, organizovao i naoruzao vojsku. Vodio je ceste borbe protiv Turaka. Godine 1834. na Cetinju je osnovao prvu drzavnu osnovnu skolu. Iste godine je osnovao i stampariju u kojoj je objavio svoje prve pesnicke zbirke ("Pustinjak cetinjski" i "Lijek jarosti turske"). Njegos kao knjizevnik i filozof svojim delima je, po misljenju mnogih, daleko nadmasio Njegosa drzavnika i vladiku. Njegova knjizevna ostvarenja, "Luca mikrokozma", "Gorski vijenac" i "Lazni car Scepan Mali", doprinela su da se Njegos danas smatra jednim od najvecih srpskih pesnika. Posmrtni ostaci Njegosa sahranjeni su u kripti mauzoleja podignutog na Jezerskom vrhu, na Lovcenu gde se nalazi i mauzolej. Podignut je po zamisli hrvatskog vajara, Masona, Ivana Mestrovica, na mestu na kome je Njegos jos za zivota podigao crkvicu - kapelu sa zeljom da u njoj bude sahranjen. Kapela je 1974. godine demontirana i na njenom mestu je podignut mauzolej.

(rodjen 1791, umro 1847. godine). Milutinoviceva porodica je bezeci od kuge iz Sarajeva, 1793. godine dosla u Beograd gde je i zapoceo svoje skolovanje. Obrazovanje nastavlja u Zemunu, a zatim cetiri godine u Segedinu, pa u Sremskim Karlovcima. Godine 1809, vraca se u Srbiju, da bi ucestvovao u borbama na Drini. Bio je pisar Praviteljstvujsceg sovjeta u Beogradu. Jedan je od prvih ucenika Dositeja Obradovica. Slobodni zidar postaje 1819. godine u Kisnjevu u Lozi "Ovidije". Ubrzo odlazi u Lajpcig gde stampa veliki epski spev o Prvom srpskom ustanku "Serbijanku" sa svevidecim okom u trouglu na naslovnoj strani. Afiluje u Lozu "Minerva" sto mu omogucava stampanje i prevode srpske poezije. U Srbiji pristupa ustavobraniteljima na celu sa Masonom Tomom Vucicem Perisicem, clanom tadasnje mesovite srpsko-turske Loze "Ali Koc" u Beogradu. U Crnu Goru odlazi 1827. godine gde postaje sekretar i saradnik vladike Petra I i ucitelj njegovog sinovca Rada, kasnije vladike Petra II. Na poziv kneza Milosa prelazi u Srbiju gde ostaje do kraja zivota. Kada je u strukturu gradske policije uvedena funkcija buljukbase (staresine nad 22 gradska pandura), obavljao je duznost beogradskog buljukbase od 1830. do 1832. godine.

(rodjen 1856, umro 1914. godine). Istaknuti dirigent Beogradskog pevackog drustva. Godine 1889, osnovao je Gudacki kvartet u kome je i sam svirao. Zajedno sa Cvetkom Manojlovicem i Stanislavom Binickim postavlja temelje srpskoj muzickoj pedagogiji, osnivajuci Srpsku muzicku skolu, 1899. godine u kojoj je predavao teoretske predmete. Ujedno je bio i njen prvi direktor, sve do 1913. godine. Inspirisan folklorom razlicitih krajeva juznoslovenskog podneblja, komponovao je "Rukoveti" koje predstavljaju vrstu horskih svita. "Rukoveti" sa Kosova, Crne Gore i Bosne, zajedno sa Primorskim napjevima i originalnom horskom kompozicijom (minijaturom) "Kozar" cine osnovu njegovog svetovnog horskog stvaralastva. Od duhovnih dela pisanih u pravoslavnoj tradiciji i danas su deo koncertnog repertoara "Opelo u fis molu" i "Liturgija". Clan Slobodno zidarskog reda je postao 1891. godine u Lozi "Pobratim".